Orman Sanayisi ve Orman Ürünlerinin İmalat Sanayi içindeki Durumu
Orman ürünleri sanayi imalat sanayi içerisinde üretim değeri açısından % 4'lük bir paya sahiptir. 33 sanayi dalı arasında üretim değeri açısından 8. sıradadır. Türkiye'deki toplam sigortalı çalışanın % 3'ü bu endüstride istihdam edilmektedir. Dönemlere göre değişmekle beraber toplam dış ticaret içindeki payı %2'ler düzeyini bulmaktadır. Türkiye genelinde işletmelerin sayıca % 98'i küçük ölçeklidir (10 ve daha az kişi çalıştırmakta). Kapasite kullanım oranının %58 düzeyinde olup, önemli düzeyde pazar sorunları ve rekabet güçlükleri yaşayan bir sanayi niteliğindedir(Kurtoğlu, 2006).
Ormanlardan elde edilen birincil ve ikincil ürünleri işleyerek yarı mamul ya da son ürün haline getiren orman ürünleri sanayi sektörü, irili ufaklı binlerce işletmenin dağınık bir yerleşim düzenine sahip olduğu bir konumdadır. İmalat sanayi yapılanması içerisinde birincil ve ikincil imalat sanayi grupları olarak tanımlanabilen orman ürünleri sanayi sektörü; birincil imalat sanayi ana grubu içerisinde odunu doğrudan hammadde olarak kullanan sanayi çeşitleri olan;
- Kereste ve Ambalaj sanayi,
- Levha sanayi (Kaplama, Yonga Levha, Lif Levha, Kontrplak, Kontrtabla)
- Kağıt hamuru ve kağıt sanayi alt sektörleri yer alırken,
İkincil imalat ana sanayi grubu içerisinde ise birincil imalat ana sanayi grubunun ürünlerini hammadde olarak kullanan; mobilya, doğrama, ahşap parke, prefabrik ev, v.b. gibi sanayiler bulunmaktadır.
Ülkemizde 1870' li yıllarda bir sanayi yapılanması içerisinde yer almaya başlayan orman ürünleri sanayi sektörü 1892 yılında ilk kereste fabrikasının İstanbul'da kurulması, 1938 yılında ülkemizdeki kereste fabrikası sayısının 33 adete yükselmesi ile gelişimini sürdürmüş ve 1963 yılında planlı kalkınma dönemlerinin başlaması ile hızlı bir gelişim sürecine girmiştir (Akyüz, 2000).
1970 yılında Orman bakanlığına bağlı katma bütçeli bir kuruluş olan Orman Ürünleri Sanayi Kurumu (ORÜS)' ün kurulması ve bu kuruluşun 1983 yılında İktisadi Devlet Teşekkülü niteliğine kavuşturulması ile önemli bir gelişime sahne olan orman ürünleri sanayi sektörü, ORÜS' ün 1992 yılında özelleştirme kapsamına alınması ve 1996-2000 yılları arasında özelleştirilmesi sonucunda tüzel kişiliği sona ermesi ile özel sektörün hâkim olduğu bir yapılanmaya geçmiştir.
2004 yılı verilerine göre imalat sanayi kapsamında 211.046 adet işletme mevcut olup bu işletmelerin %24 düzeyini Orman ürünleri sanayi sektörü oluştururken (50.773), % 4' lük kesimini ise kâğıt ve kâğıt ürünleri sanayi oluşturmaktadır (8.917). Yani imalat sanayinin işyeri sayısı bazında %28' lik kesimi orman ürünleri sanayi yapılanmasına ait konumdadır. İstihdam rakamları incelendiğinde ise imalat sanayi genelinde istihdam edilen toplam 1.597.538 adet çalışanın 183.331 adedini yani toplam çalışanın %11.5' ini orman ürünleri sektörü bünyesinde barındırmaktadır(Yıldırım,2004).
İşyerlerinin büyüklükleri dikkate alındığında imalat sanayi genelindeki tüm işletmelerin %94.6'sını 1-9 ölçek grubunda yer alan işletmeler oluştururken Orman ürünleri sanayi sektöründe bu oran %98.6 düzeylerine ulaşmaktadır. Sektörün oluşturmuş olduğu katma değer verileri incelendiğinde işyeri ve istihdam yapılanması ile ilişkili olmayan bir durum kendini göstermektedir. İmalat sanayi genelinde oluşturulan toplam katma değerin yalnızca %5'lik kısmı orman ürünleri sektörü tarafından oluşturulmaktadır(Akyüz, 2006).
